چالش های پیش روی آموزش وپرورش !
چالش های پیش روی آموزش وپرورش !
باید دانست آموزش وپرورش با جایگاه رفیع و با عظمتش ،با آن همه امتیازات مثبت،ارزنده و قابل تحسین واعجاب آمیزش،با رسالت پیامبرگونه اش،با هدایت گری خداپسندانه اش وبا معلمان فداکار،متعهدو توانمندش و...دچارکمبود ها و نواقص وضعف هایی نیزمی باشد ..........
چالش های پیش روی آموزش وپرورش !
باید دانست آموزش وپرورش با جایگاه رفیع و با عظمتش ،با آن همه امتیازات مثبت،ارزنده و قابل تحسین واعجاب آمیزش،با رسالت پیامبرگونه اش،با هدایت گری خداپسندانه اش وبا معلمان فداکار،متعهدو توانمندش و...دچارکمبود ها و نواقص وضعف هایی نیزمی باشد وبه عبارتی مشکلاتی سر راه تعلیم وتربیت مشاهده می شودکه باید با همت مسئولان و مردان بلند همت ، آزاده و متعهد ودلسوز کارشناسانه و به طور جدی وبا پی گیری های مستمر برطرف و مرتفع گردد.در این مجال در حد وسع وتوان به بعضی از موارد اشاره می گردد امید است مفید واقع گردد.؛
1- بارها شنیده شده است که متأسفانه عده ای از افراد باز مانده از رشته های مورد علاقه خود در دانشگاه ها وعدم دست یابی به شغل های به اصطلاح نام ونان دارومحروم ماندن ازهرآنچه درپی آن بوده اند وبه خواسته های خود نایل نگشته اند ناچار به شغل معلمی روی می آورند،به گمان خودمی توانند بااین انگیزه، رسالت پیامبرگونه معلمی را ادا نمایند، زهی خیال باطل!بر دست اندر کاران تعلیم وتربیت است با برنامه ریزی های دقیق وکارشناسانه خودزمینه جذب افراد متعهد وعلاقمند به این شغل را فراهم آورند تا نتیجه عالی در این زمینه بدست آید.
راه حل ؛دقت در گزینش ها ( بدور از هرگونه سفارش وترحم های نابجا یعنی حاکم شدن ضوابط بر روابط) ، احیای بیش از پیش ارزش و جایگاه والای معلم در جامعه، رسیدگی به مشکلات اقتصادی ... می تواند ایجاد انگیزه برای گرایش به این شغل مقدس باشد.
2- عدم نظم ودقت کافی در بعضی از اموراز دیگر چالش های است که مانع تعلیم صحیح در آموزش وپرورش می باشد. تقلیل روزهای تدریس در مدارس- جهت به ظاهر رفاه حال معلم-، فشار روحی وروانی وخستگی را برای معلم ودانش آموز به ارمغان خواهد آورد ودر نتیجه تعلیم وتربیت به معنای واقعی محقق نخواهد شد. . تأخیر های مکرر وتوقع درنظر نگرفتن این بی نظمی هادر بعضی از موارد از دیگر عوامل خسارت بار در تعلیم وتربیت خواهد بود.تعطیلی های بی مورد به بهانه شروع نشدن کلاس های درس در ابتدای سال تحصیلی وهمچنین تعطیلی های زودهنگام چند روز مانده وبعد از تعطیلات نوروزی ، آفت دیگری است که گریبانگیر آموزش وپرورش شده است...همه این موارد وموارد مشابه آن مانع تربیت وشکوفایی همه جانبه استعدادهای دانش آموزان خواهد شد،
راه حل ؛بانظارت دقیق وحساب شده می توان این معضل را حل نمود،(با تشکیل مجتمع های آموزشی چندان امیدی به حل اینگونه مشکلات نمی توان داشت.)
3- قبول مسئولیت از طرف کسانی که توانایی وتخصص لازم را نداشته ودر صدد تقویت وارتقای تخصص لازم نیز در آن زمینه نمی باشند واز طرف دیگر اصرار افراد تأثیر گذار در گزینش اینگونه افراداز دیگر مشکلات وچالش های پیش روی تعلیم وتعلم است که خسارات جبران ناپذیری به بار خواهد آورد درچنین محیطی لیاقت ها واستعدادها همانگونه که باید رشد کنند شکوفا نخواهد شد، خلاقیت ها و نوآوری ها جایگاهی نخواهد داشت.اهداف بلند ووالای تعلیم وتربیت به درستی تحقق نمی یابد،انگیزه ای برای تلاش وفعالیت در افراد تقویت نمی شود، دانش آموزان به درستی با وظایف وتکالیف خود آشنا نمی شود...ودر نتیجه امر عالی آموزش وپرورش به درستی به عینیت نمی رسد.
راه حل؛ فراهم نمودن زمینه ها و بسترهای مناسب جهت جذب افراد توانمند در این زمینه ، شناسایی اینگونه افراد با توجه به توانمندیها، تعهد وتخصص های آنان.تشویق وتنبیه های حساب شده وبه موقع می تواند زمینه مناسبی برای جذب افراد برای مسئولیت ها باشد.
4- عدم افزایش وارتقای علمی در طول دوره خدمت – ناگفته نماند در این زمینه فعالیت های چشمگیری صورت گرفته که قابل تحسین می باشدو لی کافی نیست.- و بسنده نمودن به یک دوره تحصیلی کاردانی یا کارشناسی وبالاتر برای یک دوره خدمت سی ساله نمی تواند پاسخگوی نیازهای دانش آموزان باشد هرروز بر اطلاعات وآگاهی های دانش آموز افزوده می شود وقابل قیاس با گذشته نمی باشد پس بر معلم فرض است با مطا لعه همه روزه خود وبا احاطه علمی خواسته ها ونیازهای علمی - اخلاقی دانش آموزان امروزی را عالمانه وآگاهانه برآورده نماید در غیر این صورت خللی در تعلیم وتربیت دانش آموزان بوجود خواهد آمدکه جبران ناپذیر خواهد بود.
راه حل؛ افزایش دوره های ضمن خدمت( حتی در فصل تابستان)،تشویق به ادامه تحصیل وبرطرف نمودن موانع تحصیل برای معلمان ، تخصصی نمودن تدریس در مدارس ازدیگر عواملی است که می تواند بسیاری از چالش های پیش روی تعلیم وتربیت را برطرف سازد.
5-عدم صحیح هدایت تحصیلی نیز می تواند در این زمینه مشکل ساز باشد.دانش آموزان باید با توجه به استعدادها، لیاقت ها و توانمندی ها وبا درنظرگرفتن علاقه آنان حتی در دوران راهنمایی وابتدایی به درستی هدایت شوند، تا در شغل هایی که جامعه بدان نیاز دارد با علاقه بدان دست یابندو فرصت های ارزشمند دوران نوجوانی وجوانی رانیز بیهوده از دست ندهند، عدم علاقه به درس ورشته تحصیلی، ادامه تحصیل را مختل می نمایدوبه مرور بر تعداد ترک تحصیل کنندگان افزوده خواهد شد وبه درستی هم از اوقاتی که در مدرسه بوده اند بهره برداری نمی شودواگر چنانچه به دلایلی ادامه تحصیل دهندافت تحصیلی نتیجه آن خواهد بود و....
راه حل؛ هدایت تحصیلی در مقطع ابتدایی ویا حداقل در مقطع راهنمایی با آموزش های لازم وبا توجه به علاقه و استعداددانش آموزان ونیاز جامعه انجام پذیرد.
6- توجه وهدایت نمودن دست اندرکاران تعلیم وتربیت ( اعم از آموزگار، دبیر، مدیر آموزشگاه ...) به در صد قبولی مشکلات جبران ناپذیری را به وجود خواهد آورد، زیرا عمر نوجوان وجوان پس از سپری نمودن وگذر از مدرسه قابل برگشت وجبران نخواهد بود تا بتواند به آموخته های خویش عمق ببخشد، توجه تنها به قبولی از کیفیت آموزش می کاهد ودر نتیجه دانش آموز بهره کافی از اوقات عمر خویش نبرده است.تشویق های بعداز ارزشیابی نمی تواند نتیجه کاملی از فعالیت ها را ارائه نماید، بلکه باید به فعالیت ها، خلاقیت ها،نوآوریها، به روز رسانی مطالب، استفاده از وسایل کمک آموزشی، توسط معلمان بها داد وتشویق نمود نه صرفاً نمره ودر صد قبولی.تأکید مجدد به پیشرفت تحصیلی پس از عبور از این موضوع پس از سال ها الهام بخش دردها نخواهد بود ،فرهنگیان فهیم ما بر این امر واقفند که پیشرفت تحصیلی در ارتقای کیفیت آموزشی تحقق می نماید نه در کمیت آن ! ناگفته نماند فعالیت در بهبود بخشی به کیفیت قطعاً درصد قبولی را نیز ارتقا خواهد دادوافت تحصیلی نیز کاهش می یابد.در تعریف کیفیت آموزشی آمده است :« در آموزش می توان کیفیت را حذف خطاها، اجتناب از ضایعه، ارائه خدمت کامل بوسیله ی مؤسسه وکادر آموزشی،بهبودی دایمی جریان تدریس ویاد گیری، توانایی در ارضای نیازهای دانش آموزان واولیای آن ها ، تضمین قابلیت دسترسی به آموزش ، اثر بخشی واعتبار برنامه های آموزشی در نهایت مطابق با استانداردها دانست.»(1) و بدانیم عنصری که در نظام آموزشی تأثیر زیادی در کیفیت دارندعبارتند از:« معلم، برنامه درسی، موادآموزشی کتاب ها، فنون تدریس، نظارت وسرپرستی، نوآوری وواکنش در مقابل تغیییرات است.»(2) به راستی چند درصد به موارد یاد شده دقت می شود؟
در حال حاضر مطلب « بسیاری از افراد وقتی از کیفیت آموزشی بحث می شود به نمره های دانش آموزان در آزمون های مختلف توجه نموده ومدرسه ای که دانش آموزان آن نمره های بالایی داشته باشند مدارسی اثر بخش وبا کیفیت شناخته می شوند،....»(3) قابل قبول نخواهد بود....! پس تحول در امر آموزش وپرورش باید جدی گرفته شود.
و.....
در نتیجه ؛برای رفع اینگونه مشکلات ومواردی مشابه آن حداقل کار آن است که با جذب افراد علاقمند ومتعهد دررشته های صرفاَ مورد نیاز آموزش وپرورش وبا احیاءوآموزش در مراکز تربیت معلم (حداقل بامدرک کارشناسی) بر مشکلات وچالش های پیش روی تعلیم وتربیت فایق آمد.مطمئناَ با وجود افراد توانمند ولایق که در سطوح مختلف آموزش وپرورش وجود دارد می توان به این مهم رسید. (ان شاء الله)
والسلام علیکم ورحمة ا... برکاته
............................
ا- رشد« تکنولوژی آموزشی» ش 134
2- همان منبع
3- همان منبع
