اضطراب دانش آموزان

اضطراب دانش آموزان

اضطراب و تشویش از جمله مسائلی است که امروز در تمام شهرهای بزرگ و کوچک در اکثر افراد دیده می شود. این نگرانی و اضطراب می تواند به دنبال خود بسیاری از بیماری های جسمانی و روانی را به همراه داشته باشد پس ما اگر به زندگی و حیات خود علاقه دارید و می خواهید عمر طولانی داشته باشید

اضطراب دانش آموزان

اضطراب و تشویش از جمله مسائلی است که امروز در تمام شهرهای بزرگ و کوچک در اکثر افراد دیده می شود. این نگرانی و اضطراب می تواند به دنبال خود بسیاری از بیماری های جسمانی و روانی را به همراه داشته باشد پس ما اگر به زندگی و حیات خود علاقه دارید و می خواهید عمر طولانی داشته باشید و از سلامتی روح و روان بهره‎ مند باشید باید اضطراب و نگرانی را از خود دور کنید و با آن به بهترین نحوه مقابله کنید. فقط امروز تحت کنترل ماست: زندگی کردن در زمان حال باعث می شود که ما هر لحظه از زندگی خود را با شعور و آگاهی و همراه با نشاط و شور و شعف سپری کنیم. هر یک از ما حق انتخاب دارد تا بداند واقعاً دارد زندگی می کند و از آن موهبت حیات برخوردار است. هنگامی که مادر زمان حال زندگی می کنیم حداقل کاری که انجام می دهیم ترس را از فکر و جان خود می دانیم در واقع ترس های مرحوم زاییده خیال هایی است که ما درباره آتیه خویش و حوادث و اتفاقاتی که ممکن است در زندگی مان پیش آید پیدا کنیم. این برداشت فکری گاه چنان فلج کننده می شود که ما را از هر عمل سازنده و مفید و مثبت باز می دارد بنابراین در تمام مراحل زندگی دری آهنین بر روی گذشته ای که دیگر وجود ندارد بگذارید و به همین صورت یک پرده ی فولادی جلوی آینده فردایی که هنوز به عرصه وجود نیامده است بکشید. آن گاه با خیال راحت امروز را سپری کنید. آینده را با همان نیرویی که گذشته را از خود به در افکندید از خویش جدا کنید. کسانی که برای آینده در اضطرابند بیهوده نیروی خود را از بین می برند و برای خود مشکلات و گرفتاری های فکری و عصبی بوجود آورند پس در را به روی این دو غول بزرگ آینده و گذشته ببندید، و به هر صورتی که میل دارید در فکر فردای خود باشید دقیقاً فکر کنید و نقشه بکشید و خود را آماده سازید اما نگرانی و اضطراب به خودتان راه ندهید. انواع اضطراب ها عبارتند از: 1- اضطراب جدایی از والدین 2- اضطراب ترس از مدرسه 3- اضطراب امتحان 4- اضطراب انجام ندادن تکالیف.

اضطراب جدایی از والدین: 
یکی از عامل های اضطراب کودکان و دانش آموزان جدا شدن و از دست دادن تکیه گاه، پناهگاه و دلبستگی به مادر است. معمولاً مادران سعی در وابسته نمودن کودکان به خویش دارند و به واکنش های عاطفی آنان نسبت به ترک پاسخ می دهند که در طولانی مدت و در هنگام وارد شدن به محلی نا آشنا یا تغییر مکان بدون حضور مادر، دچار نوعی حالات اضطراب به نام اضطراب جدایی می شود که خصوصیات آن اضطراب شدید، موقع جدا شدن از افرادی است که کودک وابستگی مهمی نیست به آن ها دارد. این وابستگی می ‏تواند به خانه یا محیط های آشنا هم باشد. گاهی در بچه ها هنگام جدا شدن از مادر حتی نشانه هایی از هراس هم دیده می شود که فراتر از آن چه که از سطح رشد آن ها انتظار می رود داشت.

اضطراب ترس از مدرسه یا مدرسه هراسی: 
ترس غیر منطقی از مدرسه در واقع به معنی امتناع از مدرسه رفتن است و یکی از نشانه های اضطراب جدایی از والدین، خانه، خانواده یا شرایطی است که به آن وابسته و دلبسته شده به صورت واضح تر و عینی تر خود را نشان می دهد. تقریباً این مسأله در بین پسرها و دخترها در سنین آغاز مدرسه به طور یکسان دیده می شود اما در سطوح بالاتر با اندکی تفاوت از یکدیگر سبقت می گیرند. در خانواده هایی که بچه ها با فاصله ‏های زیاد از یکدیگر متولد می شوند شایع تر بوده و همان طور که گفته شد شایع ترین دلیل ترس از مدرسه در بین کودکان و در بدو ورود به مدرسه ناشی از اضطراب جدایی از والدین بخصوص مادر است. معمولاً مادران بچه هایی که دچار اضطراب جدایی هستند شخصیتی افراطی، مضطرب بیش از اندازه حمایت کننده، مرددف غیر منطقی، حساس و عاطفی(سمپاتیک) دارند که اضطراب خود را با بیان افکار منفی و اضطراب آلود و عمل خود به بچه ها منتقل می کنند. نقش والدین و اضطراب جدایی در مقطع ابتدایی مصادف است با ساخت طرح داده هایی از محیط اطراف که توسط نزدیک ترین افراد به فرد انتقال داده می شود. کودکان آمادگی بسیار زیادی برای دریافت، ذخیره و حفظ اطلاعاتی دارد که نزدیکان به خصوص پدر و مادر، خواهر و برادر در مورد یک شیء، مسأله، مکان یا فرد با او می دهند هر گونه برداشت منفی و انتقال آن به کودک، التهاب، دلواپسی، تشویش، اضطراب و ناراحتی یا آرامش، انگیزه مثبت، تلاش و کوشش شادمانی و هیجانات مثبت می تواند در واکنش کودک یک مسأله مؤثر باشد. آن چه والدین به صورت احساس، افکار، اعمال و گفتار به فرزندشان انتقال می دهند بخصوص در این سنین او را نسبت به حضور یا عدم حضور (مثلا در مدرسه و کلاس) تهییج می کند ایجاد باورهای غلط نسبت به معلم، ایجاد یأس و یا ناامیدی از آینده بیان و ابراز تشویش و نگرانی از چگونگی حضور بچه ها در مدرسه و ... حساسیت منفی و واکنش عاطفی او را در پی خواهد داشت و هرگونه تأکید و تحریک کودک در این شرایط به حضور در مدرسه شدت واکنش ها را افزوده و نتیجه منفی به بار می آورد.

اضطراب از امتحان:

عامل دیگر اضطراب کودکان و دانش ‏آموزان اضطراب ترس از امتحان است. ترس از امتحان یا امتحان گریزی در اغلب دانش ‏آموزان مشاهده می شود چه دانش ‏آموزانی که از اول سال تحصیلی با یک برنامه ‏ریزی صحیح کتاب های درسی خود را خوانده و چه دانش‏ آموزانی که برنامه ریزی برای درس های خود نداشته‏اند این دوم اضطراب بیشتری از امتحان دارند چون در شب امتحان باید یک سوم و یا یک دوم کتاب درسی خود را بخوانند حالا بعضی ‏ها آن مقداری از کتاب را که می ‏خواهند امتحان بدهند در یک شب می‏خوانند اما بعضی ‏ها فرصت ندارند در یک شب مقداری را که برای امتحان تعیین شده را بخوانند این دسته چون با آمادگی کم و یا بدون آمادگی سر جلسه امتحان حاضر می ‏شوند اضطراب شدیدی دارند و چون می ‏دانند که در امتحان آن طور که باید موفق نمی ‏شوند.

اضطراب انجام ندادن تکالیف:

یکی دیگر از عامل های اضطراب را دانش آموزان عدم انجام تکالیف مدرسه است. دانش آموزانی هستند که به دلیل های مختلف از انجام تکالیف خود سرباز می زنند و آن ها را بخوبی انجام نمی دهند یا در نوشتن تکالیف بی دقتی می کنند و یا بطور کامل تکالیف را انجام نمی دهند این گروه از دانش آموزان در کلاس با اضطراب زیادی روبرو هستند و این اضطراب و تشویش بخاطر این است که مبادا معلم تکالیف ما را بررسی کند.

اضطراب عدم آشنایی با همکلاسی ها:

عامل دیگر اضطراب دانش‏آموزان آشنا نبودن با محیط مدرسه و کلاس و هم ‏کلاسی ‏ها است اغلب دانش آموزان این اضطراب را دارند که با چه دانش آموزانی در یک کلاس قرار می گیرند، جدا شدن از دوستان قدیمی و روبرو شدن با دوستان جدید باعث اضطراب آن ها می شود.

نحوه ی تشخیص دانش آموزان مضطرب: 
مؤثرترین روش برای تشخیص دانش آموزان مضطرب این است که دانش آموز از الگوی رفتار تحصیلی پایه اش منحرف می شود به این معنا که دچار افت تحصیلی اش می شود در محیط سالم و دلپذیر باید خیلی سریع به نگرانی های تحصیلی و هیجانی دانش آموزان همانند بیماری جسمانی آنان توجه کرد، هر دانش آموز در هر سنی رفتارها و نگرش هایی را از خود نشان می دهد که بهنجار هستند(به عنوان مثال انتظار داریم که هر دانش آموز در کلاس درس خواب آلود نباشد و در کارهای گروهی شرکت کند به این ویژگی ها در رفتارها و نگرش های بهنجار) اصطلاحاً رفتارهای پایه می گوییم بهترین روش برای سنجش بهزیستی دانش آموزان در مدرسه توجه و کنترل همین رفتارهای پایه است این توجه و کنترل نیازمند تلاش زیادی از سوی اولیای مدرسه نیست بلکه کافی است هنگامی که دانش آموزان از رفتارهای پایه منحرف می شود معلمان از این انحراف پیشگیری کنند.

راه کارهایی برای والدین: 
والدین تجارب افکار بازخوردهای منفی خود را به کودکان و نوجوانان انتقال ندهند، با تأکید بر مراحل مختلف رشد کودکی و نوجوانی و تغییرات هر مرحله والدین رفتارهای خود را متناسب با این تغییرات، تغییر دهند، در سنین ابتدایی از ترساندن بچه ها، ایجاد رعب و ترس از معلم تشبیهات(اگر بچه خوبی نباشی میگم معلم تو را توی کلاس حبس کند) خودداری کنند. خاطرات یا یادواره ‏ها و تجارب مثبت، شاد و جالب خود با معلم‏ های دوره ی ابتدایی را به بچه ها در میان بگذارند، از معلم ها با القاب خوب(با لبخند) یاد کنند، آن ها را مهربان و دلسوز بدانند و به بچه ها انتقال بدهند، پیش از آغاز مدرسه آن ها را با مسئولین، معلم ها و محیط مدرسه آشنا کنند به هیچ وجه به خاطر ضعف در فهم یا انجام تکالیف تنبیه یا توبیخ نکنند، بچه های دیگر را به رخشان نکشند، تفریحات آن ها را محدود نکنند و دلیلش را مدرسه رفتن قلمداد نکنند. بچه ها ار در دوره ابتدایی به خود وابسته نکنند. سعی کنند روش ها را به آن ها بیاموزند و بگذارند خودشان با کمک و یاری والدین در حد اعتدال تکالیف شان را انجام دهند، برای جلوگیری از انزوا طلبی و دور گزینی سعی کنند از دبیران در منزل استفاده نکنند، آن ها را تا می توانند در محیط های آموزشی و حضور در جمع قرار دهند.

نکاتی برای مسئولان:

برای کاهش هر چه بیشتر مشکل امتناع از مدرسه سعی کنید در هر مقطع از وجود کارشناسان روان شناس و مشاوره به صورت مستمر در مدرسه بخصوص در ابتدایی در راهنمایی استفاده کنید. مشاور با ایجاد روابط عاطفی پایدار خواهد توانست بچه ها و نوجوانان را جهت ورود به مقاطع مختلف آماده و شیوه برخورد با مسائل و مشکلات عاطفی و آموزشی را به آن ها بیاموزد.